اقتصاد مقاومتی در مکتب آیت اله صدر...

‌به‌مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر
اقتصادنا، مبانی نظری اقتصاد مقاومتی

اید اذعان داشت که مدیران جمهوری اسلامی بدون تمسک به نظریه‌های مؤسسان، متفکران و اندیشمندان ایده‌پرداز انقلاب اسلامی، بیشتر امکان خطا داشته و خواهند داشت. باید اذعان داشت که در آثار بزرگانی چون علامه طباطبایی، شهیدان مطهری و بهشتی، شهید صدر و بالأخص رهبران انقلاب، هنوز ظرفیت‌های احیانشده‌ی فراوانی را می‌توان یافت که لزوم بازگشت به آن‌ها را بیش از پیش احساس می‌کنیم.

نسل جدید و خواص آشنایی بسزایی با این اندیشه‌ها ندارند. دانشجویان و استادان و پژوهشگران اقتصاد اغلب بهره‌ای از آثار و متون کلاسیک اقتصاد انقلاب اسلامی نمی‌برند و در تبدیل این مباحث به گفتمان عمومی، جامعه‌ی رسانه‌ای و هنری از اقدام لازم به‌دور بوده است. امید است از سرمایه‌هایی که داریم، در حل چالش‌های فرارو، بهره‌ی لازم را ببریم و به محرومیت خود از اندیشه‌های ناب اسلامی پایان بخشیم.
چگونگی حل چالش‌های نظری اقتصاد ایران

امروزه مشاهده می‌شود که پایه و بخش عمده‌ی مباحث اقتصاد خرد در سطوح کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه‌های معتبر دنیا، دقیقاً به همان مباحثی می‌پردازند و رهیافت‌های روشی و نظری‌ای را پی می‌جویند که در کتاب «اقتصادنا» بیش از نیم‌قرن پیش مورد توجه قرار داده شده است.

برای مثال از نظر دانش مدرن اقتصاد، فرقی نمی‌کند که چه کسی صاحب‌کار باشد؛ یعنی مقوله‌ی توزیع و تسهیم درآمد را فارغ و مجزا از این مسئله می‌پندارند. فرقی ندارد که سرمایه‌ی مالی از ناحیه‌ی کدام عامل و یا به چه روشی تأمین شود. همچنین از نظر ایشان، فرقی نمی‌کند که در چه مرحله‌ای از تولید (مثل حیازت (استحصال و برداشت از منابع طبیعی)، تولید کشاورزی، ‌ تولید صنعتی یا غیره) باشیم. در واقع نسبت به همه‌ی این‌ها فرض همگنی را در پیش می‌گیرد. اما شهید صدر ملهم از احکام فقه‌الاقتصاد، ضمن تأکید بر ثابتات اقتصاد اسلامی، با رد فرض همگنی، قواعد بازی توزیع درآمدی هر فاز از تولید را مستقل از دیگری می‌داند.

نویسنده: دکتر عادل پیغامی
استادیار دانشکده‌ی معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

[متن کامل]