کتاب بازار

عنوان :   آموزه های پیشرفت و رونق در کسب و تجارت  (فقه و اخلاق در بازار)
صاحب اثر :  غلامرضا حسن پور اشکذری
تولید کننده :  سازمان بسیج اصناف و بازاریان

کتاب حاضر حاوی آموزه‌های پیشرفت و رونق در کسب و تجارت است. مباحث این اثر در هشت فصل تنظیم شده است.

ابتدا در خصوص اهمیت تجارت، احکام، آداب و آفات تجارت صحبت شده است. سپس دستورالعمل حضرت علی(ع) به تجار ارائه شده است. در ادامه احکام کسب و کار شامل: انواع کسب، انواع معاملات، شرایط معامله، بیع نقد و نسیه، اقاله و ... مطرح شده است. در بخش بعدی سایر عقود مانند: صلح، ودیعه، قرض الحسنه، رهن، جعاله، مضاربه، اجاره و ... بررسی شده است.

وقف، بخشش، حواله دادن، ضامن شدن، کفالت، احکام غصب، معاملات اینترنتی و ... جزء مباحث تکمیلی بخش دوم است. در نهایت مباحثی مانند ربا، رشوه، خمس، قاچاق کالا، اقتصاد مقاومتی و ... بررسی شده است.

کتاب آموزش احکام کسب و کار و تجارت(فقه بازار) با توجه به برگزاری دوره های احکام کسب و کار با همکاری اتاق های اصناف و اتحادیه ها به منظور غنی تر شدن محتوای دوره ها دستخوش تغییراتی شده است.

به همین منظور کتاب جدیدی جهت این دوره ها تهیه و چاپ گردیده است. این کتاب که با عنوان آموزه های پیشرفت و رونق در کسب و تجارت نام گذاری شده زیر نظر استاد مهدی احدی استاد شجره طیبه اصناف و بازار تنظیم گردیده که شامل دو فصل و هشت بخش می باشد.لازم به ذکر است که در بخش هشتم این کتاب به اقتصاد مقاومتی نیز اشاره شده است.

صوت/روند اجرای اقتصادمقاومتی

مطالعه بیشتر درباره «کار ایرانی»

سال ۱۳۹۱ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی «سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نامیده شده است. از نظر ایشان کار و سرمایه دو مقوله لازم در جهت پیشرفت اقتصادی کشور هستند. موضوع کار -البته با مفهوم اسلامی آن- همواره از دغدغه‌های جدی رهبر انقلاب بوده است تا آنجا که این مسئله محور نامگذاری سال ۱۳۸۹ نیز قرار گرفته بود.
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR پیشخوان زیر را برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی این موضوع پیشنهاد می‌کند:

 بیانات در مراسم بیعت کارگران سراسر کشور  ۱۳۶۸/۰۴/۰۵
    نقش کارگران در انقلاب اسلامی

بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان ۱۳۷۰/۰۲/۱۱
   ارزش کار در جمهوری اسلامی

بیانات در دیدار جمعی از معلّمان و کارگران‌ ۱۳۷۱/۰۲/۰۹
   امروز کار، یک فضیلت و ارزش و یک عبادت و مبارزه است

بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان ۱۳۷۴/۰۲/۱۳
   علم و کار، دو بال برای ملت است

بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان کشور ۱۳۷۵/۰۲/۱۲
   اسلام میخواهد، کار در راه خدا و برای خدا باشد

بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان ۱۳۷۶/۰۲/۱۰
   وجدان کاری و اتقان کاری

بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان۱۳۸۲/۰۲/۱۰
   ارزش کار و کرامت کارگر

بیانات در دیدار کارگران‌‌۱۳۸۵/۰۲/۰۶
   نگاه اسلام به کار و روابط کارگر و کارفرما

بیانات در دیدار کارگران نمونه سراسر کشور۱۳۸۹/۲/۸
   رابطه کارگر و کارفرما در مکتب اسلام، سرمایه‌داری و  کمونیزم

بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۶/۱۶
   نقش کارآفرینی در پیشرفت کشور

بیانات در دیدار کارگران ۱۳۹۰/۰۲/۰۷
   عرصه‌ی کار، عرصه‌ی پیکار ماست

ابلاغیه ۱۳۹۰/۴/۲۸
   ابلاغ سیاست‌های کلی اشتغال

بیانات در اجتماع کارگران کارخانجات تولیدی داروپخش‌۱۳۹۱/۰۲/۱۰
   حمایت از کار و سرمایه ایرانی برای دستیابی به استقلال اقتصادی

 بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور ۱۳۹۲/۰۲/۰۷

    مصرف تولیدات داخلی؛ راه تقویت کارگر ایرانی

 بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا ۱۳۹۳/۰۲/۱۰

هرجا روی پای خود ایستادیم تحریم‌ها را برداشتند

اقتصاد مقاومتی در بیانات رهبری- هیئت دولت

بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم[۱]
والحمد لله ربّ العالمین والصّلاه والسّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین

تبریک عرض میکنم هفته‌ی دولت را به اعضای محترم هیئت دولت، به رئیس جمهور محترم، معاونینشان، وزرای محترم، و به همه‌ی آحاد قوّه‌ی مجریّه در سطح کشور. واقعاً همین‌جور است که آقای رئیس جمهور اشاره کردند، هفته‌ی دولت در سرتاسر کشور، متعلّق به همه‌ِی قوّه‌ی مجریّه است. ان‌شاءالله که خداوند زحمات همه‌ی شماها را مشکور بدارد و آثار برکت و خیر را بر این اقدامات ان‌شاءالله مترتّب کند.

تجلیل و تکریم میکنم یاد شهیدان عزیزمان رجائی و باهنر را که همان‌طور که ایشان اشاره کردند، این دو نفر واقعاً الگو بودند؛ از جهات مختلف، از جهت اخلاص، از جهت پُرکاری. البتّه فرصتی نشد برایشان که چند سالی ادامه بدهند، لکن سالی که نکوست از بهارش پیدا است، نوع کاری که اینها میکردند ــ مخصوصاً مرحوم رجائی که خب مدّت بیشتری هم بودند ــ نشان میداد که [کار] همین‌جور پیش خواهد رفت؛ اخلاص و علاقه و مردمی‌بودن و تلاش فراوان و [مانند اینها]. لعنت خدا بر دستهای منافق و جنایتکاری که این دو عزیز را به خاک و خون کشید؛ متأسّفانه امروز برخی از سیاستهای غربی، سعی میکنند این روسیاه‌ها را تطهیر کنند، منافقین را به یک شکلی در موضع مظلومیّت نشان بدهند و برایشان فضای مظلومیّت ایجاد کنند؛ و [البتّه] نخواهند توانست؛ کسانی که هزاران نفر را در داخل کشور از بین بردند، از امام جماعت و امام جمعه تا کاسبِ بازاری تا جوان دانشجو تا پاسدار کمیته تا خانواده‌ای که سر افطار نشسته بودند ــ و دیگران و دیگران و دیگران

طرح قرآنی «۱۴۵۰»نگاهی تازه به اقتصاد مقاومتی دارد

به گزارش روابط عمومی شبکه قرآن و معارف سیما به نقل از شبستان«محمدحسین محمدزاده» مدیر شبکه قرآن سیما درباره برنامه‌های این شبکه بر محور اقتصادی در سال اقتصاد مقاومتی گفت: یکی از دلائل اینکه سوره مبارکه «حدید» به عنوان سوره محوری طرح 1450 در شبکه قرآن انتخاب شد، پرداختن بسیار مؤثر به آموزه‌های مرتبط با مسائل اقتصادی است.در اقتصاد مقاومتی پنج محور وجود دارد؛ عدالت محوری،مردم محوری، درون زا بودن، برون نگری و بحث عدالت. همه این محورها، آموزه های مختلفی در سوره مبارکه حدید دارد که تشکیل دهنده مفهوم اقتصاد مقاومتی است و به آن کمک می کندو مرتبط است.وی با اشاره به اینکه از نظر یکی از کارشناسان این طرح، سوره مبارکه حدید سوره اقتصاد مقاومتی است، اظهار کرد: بنابراین به عنوان اقدامی مؤثر در این خصوص از جانب فضای قرآنی در رسانه ملی و معاونت سیما، این طرح نگاهی تازه به اقتصاد مقاومتی بود.


اطلاعات بیشتر از سوره حدید

راه عبور از رکود

پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR به مناسبت روز بیست و یکم مرداد که روز حمایت از صنایع کوچک می‌باشد، کلیپ صوتی «راه عبور از رکود» را منتشر می‌کند.

سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که در این صوت می‌شنوید:

بنده به مسائل معیشت مردم خیلی فکر میکنم، خیلی دغدغه‌مندم نسبت به مسئله‌ی معیشت مردم امّا هرچه فکر میکنم، هرچه با کارشناس‌ها و آدمهای وارد و مطّلع مشورت میکنم، میبینم جز این راهی وجود ندارد که ما قاطعاً تکیه کنیم به مسائل داخلی. اینکه تجّار خارجی بیایند و بروند و هیچ آبی هم از اینها گرم نشود -که تا حالا [هم‌] نشده- [چه فایده دارد]؟ الان حدود یک‌سال است مدام می‌آیند و میروند؛ کاری هم نکرده‌اند. اگر هم بخواهند کاری کنند، تصرّف بازار ایران است که درست به ضرر ما است. فایده‌ی آمد و رفت این هیئتها باید سرمایه‌گذاری باشد، باید ایجاد تولید باشد، باید در جاهایی که احتیاج داریم به فنّاوری جدید، [آوردن‌] فنّاوری جدید باشد؛ اینها باید باشد؛ اینها نیست یا کم است. این چیزها را بایستی مسئولین محترم رعایت کنند، دنبال کنند. اینکه ما گفتیم اقدام و عمل، البتّه حالا مشغولند، باید ان‌شاءالله نتیجه‌ی کار محسوس بشود، ملموس بشود که مردم حس کنند، لمس کنند؛ راه این است.
دیدار اقشار مختلف مردم ۱۳۹۵/۰۵/۱۱

یکی از کارهایی که به‌طور مشخّص مهم است در زمینه‌ی مسائل اقتصادی که هم مسئله‌ی رکود را میتواند تا حدود زیادی علاج کند و هم مسئله‌ی اشتغال را، پرداختن به صنایع کوچک و متوسّط در بخش صنعت است. این صنعتی که شنیدم، یعنی در روزنامه خواندم که وزیر محترم صنایع هم در مجلس گفته است که وضع صنعت فاجعه‌بار است -شبیه این تعبیر حالا، تعبیر دقیق چه بوده من نمیدانم؛ شبیه اینکه مثلاً فاجعه است- این فاجعه بیشتر متوجّه صنایع کوچک و متوسّط است. احیاء صنایع کوچک و متوسّط یکی از برنامه‌های اساسی دولت باید باشد؛ در اقتصاد مقاومتی این یکی از ارکان است. اینکه ظرفیّتهای کارخانه‌ها چند برابر کارکرد آنها است یعنی خیلی زیر ظرفیّت کار میکنند، این جزو مسائلی است که باید به آن توجّه بشود.
دیدار مسئولان نظام ۱۳۹۵/۰۳/۲۵

به صنایع متوسّط و کوچک نگاه ویژه بکنند. الان چندین هزار کارگاه و کارخانه‌ی متوسّط و کوچک در کشور هست؛ اگرچنانچه این آماری که به من داده‌اند و بنده گفتم که شصت درصد از اینها الان دچار بیکاری و تعطیل هستند درست باشد، خسارت است. آن چیزی که در متن جامعه اشتغال ایجاد میکند، تحرّک ایجاد میکند و طبقات پایین را بهره‌مند میکند، همین صنایع کوچک و متوسّط است؛ اینها را تقویت کنند و پیش ببرند.
حرم مطهر رضوی ۱۳۹۵/۰۱/۰۱

بسته تشکیلاتی برای اقدام و عمل در سال اقتصاد مقاومتی

قتصاد مقاومتی ترکیب آشنایی برای فعالان فرهنگی در سال های اخیر است، البته در ساحت نظر نه عمل. بسیاری از ما تاکیدات مکرر رهبری بر این کلید واژه مهم را بارها شنیده ایم؛ اما به دلایل مختلف عکس العمل های جدی و متناسب با این مطالبه اساسی را از خود نشان نداده ایم. برخی افراد و کارشناسان، از جمله دلایل مهم کم کاری فعالان فرهنگی و تشکل ها در این عرصه را نداشتن ایده های مشخص برای عملیات می دانند. در این فرصت بنا داریم تا صرفا عناوین برخی اقداماتی را که تشکل ها می توانند در این باره انجام دهند با هم مرور کنیم.

تقویت کارآفرینی و فرهنگ کار

-    مسابقه کتابخوانی و ترویج کتاب های خاطرات کارآفرینان مرکز کارآفرینی دانشگاه شریف و سایر کتاب های منتخب
-    دعوت از کارآفرینان استانی و محلی برای طرح تجربه ها در مراسم عمومی برای تقویت روحیه اعتماد به نفس ملی، اهمیت تولید و ...
-    اهدای جوایزی مثل گلدان های کشت سبزی جات و ...،

مبانی اقتصاد دانش بنیان منطقه فرهنگی کاشان

کاشان اول– دکتر علیرضا فرجی، عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان/ منطقه فرهنگی کاشان،شهرستان‌های جنوبی، از نائین و اردستان تا کاشان، آران و بیدگل، نطنز، دلیجان و گلپایگان را شامل می‌شود.

اقلیم مشابه، افکار و خلقیات مشابه را در مردم این منطقه به همراه داشته است.
مردم منطقه برای مقابله با کم‌آبی و شرایط سخت زندگی، معماری شهر و منزل ویژه‌ی خود را داشته‌اند، که البته با سایر شهرهای مجاور کویر مانند یزد شباهت دارد. حتی معماری در کشاورزی رسوخ کرده و قنات‌ها، کاریزها و آسیاب‌های خاص منطقه ابداع و به کار گرفته شده است.
نیاز به آب و سرسبزی باعث تغییر سبک معماری منازل شده است. داشتن حوض آب، تا حدی فراغ دریا و داشتن باغچه تا حدی فراغ جنگل را جبران کرده و نقش‌های گل و گیاه بر در و دیوار، فرش‌ها و زیراندازها، روح تشنه‌ی آنها را آرامشی هر چند اندک می‌داده است.
از این‌رو صنعت مردم منطقه، با هنر آمیخته شده است.
چون غذا و دوای خود را از گیاهان منطقه تأمین می‌کرده‌اند، با انواع گیاهان اقلیم کم‌آب آشنایی داشته‌اند و روش‌های علمی برای نگهداری و گرفتن عصاره‌ی آنان برای اوقات دیگر سال ابداع نموده‌اند. لذا از گل و گیاهان منطقه انواع عطرها، اسانس‌ها و داروها را می‌گرفته‌اند.
یکی از تفریحات آنان در شب‌های طولانی، تماشای آسمان و آشنایی با نجوم و رصد پدیده‌های کیهانی بوده است، که در تجارت و راهیابی شبانه نیز استفاده می‌کرده‌اند.
کویر مرکزی، محل اتصال راه‌های شرقی و غربی و شمالی و جنوبی بوده و شرایط سخت تجارت در قدیم، منطقه کاشان را به منزلگاه تجار معروفی چون طباطبایی‌ها و بروجردی‌ها سوق داده است.
بنابراین تجارت محصولات و خدمات … معروف کاشان و سایر محصولات، تجارت را رکن پنجم پیشرفت منطقه کرده است.
هفت هزار سال تمدن کهن و بومی کاشان، برندهای ملی و جهانی، فرش و صنایع دستی، اسانس و گیاهان دارویی، گل و گلاب، معماری و نجوم را به همراه داشته است.
تمام مؤلفه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی و اجتماعی منطقه با این چهار عامل گره خورده است. هنوز هم گردشگری کاشان حول یکی از این عوامل چهارگانه معنی‌دار است، یعنی گردشگر برای یکی از عوامل فوق به کاشان سفر می‌کند و پیشرفت پایدار منطقه مرهون این چهار عامل است.
بی‌توجهی به این عوامل چهارگانه، توهین به هوش مردم بومی و تمدن هفت هزار ساله مردم کاشان و حومه است.
توسعه‌ی صنایع نامربوط مانند ماشین‌سازی در منطقه، معضلات فرهنگی و اجتماعی برای شهر به همراه داشته است.
توسعه‌ی فرش ماشینی، متناسب با پتانسیل علمی و حتی اجتماعی منطقه و برآمده از ذوق علمی و هنری مردم منطقه نیست، و رشد نامتوازن و ناپایدار آن، هم‌اکنون گریبانگیر صاحبان آنها شده است.
فرش ماشینی هویت فرهنگی و بومی فرش و صنایع دستی را تهدید کرده و ماشین آلات و مواد اولیه وارداتی آن، سرمایه منطقه را از کشور خارج کرده و اشتغال اندک به همراه داشته است، و فقط ذوق هنر طراحی در آن، متناسب با منطقه بوده است.
اگر این ماشین‌آلات و مواد اولیه به تدریج با علم و صنعت منطقه، همانند ذوق هنری به کار رفته در طراحی آنها رشد می‌کرد، پیشرفت پایدار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اشتغال فراوان را به همراه داشت.
لذا به همه‌ی علاقه‌مندان توصیه می‌شود در طراحی الگوی اقتصاد دانش‌بنیان کاشانی اسلامی، به موارد ذیل توجه خاص نمایند.
۱٫ به پنج رکن اصلی پیشرفت تمدن هفت هزار ساله منطقه فرهنگی کاشان احترام بگذارند و هر گونه فعالیت در منطقه را در تداوم و احیای آنها و به روزرسانی آنها، متناسب با زمان ببینند.
۲٫ کل منطقه فرهنگی کاشان به علت مشکلات مشابه، راه‌حل مشابه دارند و هم‌آوایی آنها به ارائه‌ی راه‌حل‌های جدید و فراگیر کمک می‌کند. لذا از یکدیگر غافل نشوند و هزینه رقابت را به سود رفاقت تبدیل کنند.
۳٫ مرعوب دانش‌های نوین و صنعتی که متناسب با شرایط اقلیم و فرهنگ منطقه نیست، نشوند. «و لاتقلب الذین کفروا فی البلاد متاع قلیل ثم مأواهم جهنم و بئس المهاد» (آل عمران ۱۹۶ و ۱۹۷)، فریب زرق و برق‌ها و تکنولوژی کفار غرب و شرق و بلاد کفر نشوید، متاعی اندک است که عاقبت آن جهنم دنیا و آخرت است.
۴٫ از فناوری‌های جدید برای توسعه صنعت بومی و احیای صنایع منطقه و جلوگیری از خام‌فروشی، استفاده شود. مثلاً تولید عطر و دارو از گیاهان و اسانس‌های دارویی منطقه، افزایش کشت گیاهان متناسب با فرهنگ بومی و اصیل، ایجاد و اصلاح رشته‌های علمی متناسب با فرهنگ و صنعت منطقه، احیای نجوم و علوم سماوی در منطقه، توسعه و احیای صنایع دستی و توجه به معرفی و صادرات آن، عدم صدور اسانس‌های گیاهان و گل به صورت خام.
۵٫ در هر فعالیت جدید، فرهنگ صرفاً به عنوان پیوست قابل صرفنظر دیده نشود، بلکه فرهنگ، صنعت، اشتغال و تاثیر بر اجتماع، به صورت یک عنصر جامع اما چند ضلعی دیده شود، تا خودباوری ایرانی (کاشانی) در آن محقق شود.

۶٫ کاشان همواره شهری خلاق بوده و دانشمندان بزرگی در آن تربیت شده‌اند. فیض کاشانی، نراقیین، قطب راوندی، غیاث‌الدین جمشید کاشانی، محتشم کاشانی، کمال‌الملک و سایر بزرگان، که افتخار ایران و اسلام بوده‌اند، به عنوان الگو به قشرهای مختلف مردم معرفی شوند تا الگوهای ایرانی اسلامی انشین الگوهای کاذب غربی برای جوانان امروز منطقه شود.
۷٫ از برخوردهای سیاسی که موجب تفرقه می‌شود، بپرهیزند، که خرابی و نقصان دنیا و آخرت را به همراه دارد. «و لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» (انفال، ۴۶) با یکدیگر نزاع و اختلاف مکنید، که سست و بد دل می‌شوید و قدرت و شوکتتان از بین می‌رود.
سیاست از دریچه‌ی فرهنگ نگاه شود، نه برعکس، یعنی ما سیاست فرهنگی می‌خواهیم نه فرهنگ سیاسی.
در پایان متذکر می‌شود که امام خامنه‌ای (حفظه الله) رهبر عزیزتر از جانمان، با کاشان در مواردی که به ایشان مربوط بود، در حد استان رفتار کرده است و اختصاص زمین در جوار بارگاه ملائک پاسبان رضوی در مشهد، در طرح تخصیص زمین به استان‌ها از سوی ایشان پیشنهاد و عملیاتی شده است. پس قدر خود را بدانیم و رفتاری در حد استقلال کاشان در همه‌ی شئون اداری و اجرایی و فرهنگی و اجتماعی از خود بروز دهیم.

ابلاغ شد...دیر ولی جالب

توسط وزیر کشور ؛

بخشنامه ممنوعیت خرید کالای خارجی به استانداران ابلاغ شد

وزیر کشور در بخشنامه‌ای مسئولیت معاونان وزارت کشور و استانداران در اجرای فرمان رهبر معظم انقلاب و تصویب نامه هیأت وزیران در خصوص ممنوعیت خرید کالای خارجی را برای اجرا ابلاغ کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، در این بخشنامه عبدالرضا رحمانی فضلی خطاب به استانداران سراسر کشور و معاونان وزارت کشور با یادآوری تأکیدهای مکرر رهبر معظم انقلاب در دیدارهای مختلف بر ضرورت جدی حمایت از تولیدات ملی و مصرف محصولات داخلی و ممنوعیت مصرف تولیدات غیرایرانی درقوای سه گانه، دستگاه های حاکمیتی و دولتی، ساز و کار نظارت بر اجرای دقیق فرمان صریح ایشان در دوم شهریور ۹۱ در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیأت دولت با عبارت: «اصلاً ممنوع کنید و بگوئید هیچ کس حق ندارد در این وزارتخانه جنس خارجی مصرف کند»، ابلاغ شده است.

در این بخشنامه وزیر کشور با اشاره به تصریح بند (۸) سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی ازطرف رهبر معظم انقلاب درتاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۲، بر «مدیریت مصرف با تأکید براجرای سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف وترویج مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی، برای ارتقاء کیفیت و رقابت پذیری در تولید» و همچنین تشریح دو تصویب نامه بسیار مفید هیأت وزیران در این خصوص در دو سال اخیر، تصریح کرد: استانداران سراسر کشور و معاونان وزارت کشور موظفند ضمن رعایت دقیق ضوابط ابلاغی درتصویب نامه های موصوف، برحسن اجرای آن در سطح تمامی رده های تابعه اقدام کنند.

بر اساس ابلاغ رحمانی فضلی، مسئولیت نظارت برحسن اجرای این بخشنامه در ستاد وزارت کشور با معاون توسعه مدیریت و منابع و ذیحساب، در سطح سازمان های تابعه برعهده روسای سازمان ها و ذیحسابان مربوطه و در سطح استانها برعهده استانداران، مدیران کل و روسای سازمانها و ذیحسابان استانداری و دستگاههای اجرائی/ عاملین ذیحساب است.

هیات وزیران براساس مصوبه شماره ۲۶۷۲۵/ت۴۸۴۶۲ هـ مورخ ۹۳.۰۳.۱۱، خرید کالاهای خارجی (اعم ازکالای ساخته شده، قطعات، ملزومات، تجهیزات وغیره تحت هرعنوان) دارای تولید مشابه داخلی مندرج در لیست منضم به تصویب نامه مذکور را که مشتمل بر۱۸۳ قلم کالا می باشد، توسط دستگاه های دولتی وسایر دستگاه ها، نهادها و...که به نحوی از بودجه عمومی یا دولتی استفاده می کنند، ممنوع و تصریح کرده است که در صورت انجام هزینه از محل وجوه دریافتی از بودجه عمومی یا دولتی بابت خرید این نوع کالاها به صورت مستقیم یا از طریق پیمانکاران تملک دارایی های سرمایه ای، ذی حسابان دستگاههای اجرایی یا عناوین مشابه مکلفند از پرداخت اعتبار خرید کالاهای یاد شده به صورت مستقیم یا اسناد مندرج درصورت وضعیت های ارسالی از سوی پیمانکاران خودداری کنند.

همچنین هیات وزیران مجدداً طی تصویب نامه شماره ۶۳۶۱۳/ ت ۵۱۹۶۶ هـ مورخ ۹۴.۰۵.۱۹، فهرست تکمیلی از بالغ بر ۱۸۱ مورد کالاهای خارجی دارای تولید مشابه داخلی که ممنوعیت مصرف در دستگاه های دولتی دارند را ابلاغ کرد. نسخه ای از بخشنامه وزیر کشور جهت ابلاغ موضوع به روسای سازمان امور اقتصادی و دارائی استانهای سراسر کشور در اختیار طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارائی قرار گرفته است.

نقش‌ بانک‌ها در پازل اقتصاد مقاومتی

وضعیت کنونی اقتصاد کشور به‌ویژه نرخ رشد منفی اقتصادی و تورم بالا در چند سال اخیر از یک‌سو و فشارهای تحریمی بر اقتصاد کشور ناشی از حاکمیت نظام سلطه بر اقتصاد بین‌الملل از سوی دیگر، ضرورت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را بیش از پیش آشکار کرده است. از ویژگی‌های مهم اقتصاد مقاومتی، ایجاد توان تولید در داخل و انعطاف‌پذیری حوزه‌های مختلف اقتصادی در مواجهه با بحران‌های گوناگون با منشاء داخلی و یا خارجی است. در این زمینه نقش نظام بانکی کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهرم‌های توسعه اقتصادی کشور‌، بسیار کلیدی و بی‌بدیل است و این بخش مهم مالی کشور باید سهم بالایی از مسئولیت سنگین کمک به توانمندسازی بخش‌های مختلف اقتصادی، تأمین منابع مالی و سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی خرد و کلان را در مسیر حرکت به‌سوی تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بر عهده بگیرد.
در کشور ما به دلایل گوناگون که بخشی از آن مربوط به سهم بسیار بالای دستگاه‌های اجرایی در تصدی‌گری اقتصاد و نبود شفافیت لازم در عملکرد بانک‌هاست، این مؤسسات مالی بزرگ تاکنون نتوانسته‌اند مانند اقتصادهای پیشرفته، نقش لازم را در تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی ایفاء نمایند. مسلماً هر بانکی که بتواند ظرفیت و قابلیت‌هایش را برای توانمندسازی بخش‌های مولد اقتصاد بسیج نماید، در آینده جایگاه برتری در هدایت بازار پول و بسترسازی لازم برای تحقق اقتصاد مقاومتی به دست خواهد آورد و درنتیجه، این امر می‌تواند افزایش اشتغال و تولید و در کل پویایی اقتصاد را به همراه داشته باشد. یکی از شاخصه‌هایی که مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با دست‌اندرکاران نظام، در پازل اقتصاد مقاومتی برای بانک‌ها تعریف نمودند، هدایت سپرده‌های ارزی و ریالی مردم با استفاده از مشوق‌‌ها به‌سوی تولید است تا از این طریق، منابع موردنیاز برای تحقق اقتصاد مقاومتی تأمین گردد.
متأسفانه در این حقیقت که بانک‌ها به‌جای شرکت در تولید، سرمایه‌ها و سپرده‌های مردمی را به‌سوی فعالیت‌های غیرتولیدی سوق می‌دهند شکی نیست و بارزترین مصداق آن، دریافت سودهای غیرمتعارف و سنگین بانکی از واحدهای تولیدی است، به‌طوری‌که هیچ‌یک‌ از بخش‌های اقتصادی، بدون بازپرداخت سود 30 الی 35 درصدی، اساساً نمی‌توانند وام دریافت کنند. چنین سیاستی، فعالان اقتصادی را مجبور می‌کند که با بانک‌ها همنوا شده و سرمایه‌های عظیم خود را به‌جای تولید، در بانک‌ها سپرده‌گذاری نمایند تا سود دریافت کنند و این دور باطل همچنان ادامه دارد.بانکی که شعار خود را پرداخت سود بالا تعیین کرده است، برای عمل به وعده‌هایش مجبور است که وارد چرخه معیوب خریدوفروش سکه، ارز، املاک و حتی واردات شود چراکه سود فراوان در تولید به دست نمی‌آید.علت اینکه چرا بانک‌ها در کنار دیگر سرمایه‌داران از تولید روی‌گردان شده‌ و به سمت تضعیف اقتصاد کشور پیش‌ می‌روند را می‌توان به‌سادگی در «عدم‌حمایت دستگاه‌های مسئول از تولیدات داخلی» جستجو کرد. تولیدات داخلی، اساس و بن‌مایه اقتصاد هر کشوری است و هنگامی‌که این پایه تضعیف گردد، سازوکار صحیح و منطقی سودآوری به‌تدریج فاسد و بیمار شده و دلالی، واسطه‌گری و خریدوفروش جای خود را به کار و تولید می‌دهد.راه‌های متفاوت و درعین‌حال ساده‌ای در علم اقتصاد وجود دارند که نهادهای مالی ازجمله بانک‌ها را به‌سوی سرمایه‌‌گذاری در تولید سوق می‌دهند. یکی از این راهکارها، ایجاد سامانه‌ای دقیق و شفاف برای دریافت مالیات بر درآمد است. در کشور ما، آن‌قدر از مالیات صحبت شده که نوعی سرخوردگی و اشباع در میان مردم و کارشناسان به وجود آمده اما واقعیت این است که اخذ مالیات منصفانه و هوشمندانه، بسیاری از مشکلات تحقق اقتصاد مقاومتی را هموار می‌کند. در کشورهای پیشرفته شرق آسیا از تمام فعالیت‌های غیرتولیدی با سوددهی بالا، مالیات‌های هنگفت و سنگین دریافت می‌شود و از سوی دیگر، پایین‌ترین میزان مالیات، متعلق به فعالیت‌های تولیدی است و بخشی از واحدهای تولیدی هم از پرداخت مالیات معاف‌اند. اولین و بزرگ‌ترین اثر این سیاست، محدود شدن فعالیت‌های غیر تولیدی به نحوی است که همه سرمایه‌داران برای شرکت در تولید و بهره‌مندی از سود بالای آن، مسابقه می‌گذارند و بانک‌ها، اولین مؤسساتی هستند که در این کار پیشتاز می‌شوند. درنتیجه، سود بالای به‌دست‌آمده از تولید بار دیگر در تولید سرمایه‌گذاری و این چرخه بدون وقفه تکرار می‌شود. اصلاح نرخ سود بانکی، دیگر عامل رونق تولید است چراکه پرداخت سودهای بانکی بالا باعث خواهد شد منابع، به‌جای حرکت به سمت تولید در فعالیت‌های غیرتولیدی مصرف شوند. به‌بیان‌دیگر یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اصلاح نظام بانکی، مبارزه با سودهای بالاتر از سود تولید است و نباید اجازه داد سودهای بالا به تولید ضربه وارد کند. از سوی دیگر باید توجه داشت که نرخ بهره بانکی و نرخ تورم یک رابطه دوطرفه برقراراست و بسیاری از سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی رغبتی به جهت دریافت تسهیلات از سیستم بانکی نداشته و ندارند و در عوض، پول‌های خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌کنند زیرا نرخ سود بانکی از نرخ سود تولید و تجارت بیشتر است و ریسکی هم ندارد. کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی به‌جای فرورفتن در منجلاب ریسک‌های ناشی از سرمایه، مسائل ناشی از تحریم، قانون کار، قوانین تأمین اجتماعی به‌سادگی پول خود را در سیستم بانکی سپرده‌گذاری می‌کنند؛ این مسئله انگیزه تولید را در بخش‌های مولد اقتصادی به‌شدت کاهش می‌دهد و از طرف دیگر موجب انباشت پول در بانک‌ها می‌شود. کاهش نرخ سود بانکی به معنی کاهش حضور آن‌ها در بخش‌های غیرتولیدی است چراکه عمده درآمد بانک‌ها از چنین فعالیت‌هایی است و زمانی که با اتخاذ سیاست‌های حمایتی از بخش تولید، سرمایه‌گذاری به سمت تولید تغییر مسیر دهد، هم خود بانک‌ها انگیزه سرمایه‌گذاری در تولید را پیدا می‌کنند و هم مردم را به سپرده‌گذاری برای رونق اقتصاد کشور تشویق می‌نمایند. اما واقعیت این است که بانک‌ها نه‌تنها کمکی به تولید و اشتغال در کشور نکرده‌اند بلکه به دلیل دریافت سودهای کلان، باعث تعطیلی واحدهای تولیدی بسیاری شده‌اند و افزون بر این، به جهت عدم نظارت صحیح بر عملکردشان، زمینه فساد و اختلاس در آن‌ها فراوان است.
بنابراین، تا زمانی که حمایت عملی از تولیدات داخلی با اصلاح نظام مالیاتی و دریافت سود کلان از فعالیت‌های غیرتولیدی در کنار کاهش نرخ سود بانکی و درنتیجه سوق دادن سرمایه‌های بانکی به سمت تولید همراه نشود، نباید از مردم و بخش خصوصی انتظار داشت که سود بسیار بالا را رها کرده و به سود 5 درصدی بخش تولید، قانع باشند. بی‌تردید، اقدامات جهادی و انقلابی در این حوزه، مانند صنعت دفاعی کشور می‌تواند موتور محرکه اقتصاد مقاومتی را به حرکت درآورده و موجب قطع تمام وابستگی‌های تاریخی در این بخش شود.  

یادداشتی از «ابراهیم رزاقی»-روزنامه «حمایت»